Utrechtse spritsen (chocolade spritsen)

Je kent ze wel. Van die prachtige koekjes met een zigzagpatroon en (meestal) voor de helft gedoopt in chocolade. Dat zijn nou Utrechtse spritsen! En ik laat je zien hoe je ze bakken moet.

Zelf Utrechtse spritsen maken

Het is helemaal niet lastig om zelf Utrechtse spritsen te maken, maar er komen twee verschillende onderdelen bij kijken. Namelijk het maken van de spritsen zelf en het tempereren van chocolade. Je kunt deze koekjes daarom ook wel chocolade spritsen noemen (hoewel ze niet per se met chocolade gemaakt hoeven te worden, maar meestal is dit wel het geval).

Door chocolade te tempereren smelt je de chocolade eerst en breng je het daarna naar de juiste temperatuur voordat je de chocolade gaat verwerken. Dit zorgt ervoor dat je chocolade gaat glanzen en mooi ‘knakt’ als je het breekt.

Officieel hoor je een thermometer te gebruiken bij het tempereren van chocolade, maar ik gebruik altijd een methode om dit te omzeilen en waarbij je dus geen thermometer nodig hebt. Daarover lees je hier meer.

Chocolade spritsen maken

Bij de bereiding van spritsen ga je aan de slag met een wrijfdeeg. Dat is een specifiek koekdeeg waarbij je de suiker en boter bewerkt door middel van een wrijvende beweging op je werkblad. Je leest daar wat meer over in mijn basisrecept voor spritsen.

Maar er bestaat ook een makkelijkere 😉 manier om dit deeg te maken, namelijk met de platte menghaak (de vlindergarde) van je staande keukenmachine. Op die manier heb ik deze Utrechtse spritsen gemaakt.

Als je wrijfdeeg eenmaal klaar is, kun je een stevige spuitzak ermee vullen en ga je het koekdeeg op de met bakpapier beklede bakplaat spuiten. Om Utrechtse spritsen te maken spuit je het deeg in drie lange stroken op de bakplaat, al zigzaggend van boven naar beneden. Direct na het bakken hak je de stroken met een scherp mes in koeken van het juiste formaat.

Waar komt de naam sprits vandaan?

Als ik aan de slag ga met een typisch Nederlands bakrecept, vind ik het altijd leuk om mijn Gebakwoordenboek even te raadplegen. Daar staan regelmatig grappige weetjes in over bekende Nederlanse baksels.

Zo ook over de sprits! Ik schreef hierboven al dat een Utrechtse sprits zigziggend gespoten hoort te worden voordat de koeken worden afgebakken. Spritsen in het algemeen kunnen op verschillende manieren worden gespoten, bijvoorbeeld ook in kransen, rozetten of meer langwerpig zoals ik in mijn basisrecept deed.

Het spuiten van het koekdeeg is wat de koekjes onder andere zo typeert. Denk bijvoorbeeld maar aan de ribbels die daardoor ontstaan. Blijkbaar is dat ook waar de sprits z’n naam aan te danken heeft. René Dings schrijft in het Gebakwoordenboek dat de oorsprong van de sprits in Duitsland ligt, waar ‘spritzen’ spuiten betekent.